Implementatie van de Ondermijningsbrigade

In de strijd tegen ondermijning in Amsterdam en omliggende gemeenten is de Ondermijningsbrigade opgericht als onderdeel van het Regionale Informatie- en Expertise Centrum (RIEC) Amsterdam-Amstelland. De Ondermijningsbrigade is een pilotorganisatie die multidisciplinaire controles organiseert om ondermijnende criminaliteit tegen te gaan. RIEC-partners, zoals de politie, de gemeenten, de Nederlandse Arbeidsinspectie en de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit, doen gezamenlijk fysieke controles op bijvoorbeeld bedrijventerreinen. De gemeente Amsterdam faciliteert de backoffice van de Ondermijningsbrigade die deze controles organiseert en coördineert.

De opdracht
Het opzetten van de backoffice van de Ondermijningsbrigade om daarmee een succesvolle start van de brigade mogelijk te maken. De operationele processen waren grotendeels al uitgedacht, maar de juridische component, de monitoring en rapportage en de interne en externe communicatie moesten nog uitgewerkt en gestart worden. Dit alles binnen een kort tijdsbestek en in een complexe bestuurlijke omgeving van het programma ‘De Weerbare Stad’ van de gemeente Amsterdam, het RIEC en alle aangesloten partners, elk met hun eigen belangen en overwegingen.

Aanpak
In de eerste weken van de opdracht is er snel geschakeld met het team en de collega’s van het RIEC en de gemeente Amsterdam. De eerste prioriteit was het afronden van de Data Protection Impact Assessment (DPIA). Een complex vraagstuk omdat de Ondermijningsbrigade deels bij de gemeente geplaatst is maar ook onderdeel is van het RIEC. Ten tweede is een opzet gemaakt voor het monitoren van de controles. Dit was nodig om rapportages te maken en inzicht te krijgen in waar, wanneer en door welke organisaties controles zijn gedaan. Om dit eenvoudiger te maken voor de medewerkers is een ‘invulmodel’ gemaakt met de afdeling Onderzoek, Informatie en Statistiek dat later eventueel als basis voor een dashboard kon worden gebruikt. Daarnaast is advies uitgebracht over hoe de operationele werkprocessen geoptimaliseerd konden worden. Tenslotte is met de communicatiemedewerkers en accountmanagers van de gemeente en het RIEC ingezet op het betrekken van de organisaties. Dit is gedaan door het organiseren van workshops, een startbijeenkomst en bijbehorende communicatieproducten inclusief een logo, animatie video en persberichten.

Resultaat
Nadat de basis van de backoffice was gelegd en de DPIA afgerond, vonden in het voorjaar van 2021 enkele succesvolle proefcontroles plaats. Hierbij werd effectief samengewerkt en de lessen werden meegenomen in de latere controles. Na het afronden van de opdracht zijn de dossiers overgedragen aan de coördinator en operationeel werkvoorbereiders die zich konden richten op het uitvoeren van zo veel mogelijk controles om ondermijning tegen te gaan. De Ondermijningsbrigade is een voorbeeld van een samenwerkende overheid die essentieel is in de complexe strijd tegen de ondermijnende criminaliteit; door het verbinden van de RIEC partners en meer samen te werken is een stukje van deze puzzel gelegd.

Waarom PBLQ
Bij PBLQ hebben we veel kennis opgedaan met strategische adviesopdrachten gerelateerd aan ondermijning, specifiek voor samenwerkingsverbanden als de RIEC’s. Daarnaast hebben we collega’s die binnen het veiligheidsdomein uitgebreide interim ervaring hebben als programma- of projectleider en het opzetten van nieuwe organisaties. Deze opdracht is uitgevoerd door adviseur Gerard Kiewiet die zijn ervaring als leidinggevende bij de Koninklijke Marechaussee meebracht. Hierdoor kon hij snel schakelen en binnen een korte termijn veel meerwaarde leveren voor de deze pilotorganisatie.